مناسب ترین محل جهت پرورش قارچ خوراکی

محل مناسب جهت کشت و پرورش قارچ خوراکی شاید اولین و مهمترین دغدغه هر شخصی باشد که قصد پرورش قارچ خوراکی را به صورت حرفه ای دارد.زیرا اولین قدم برای پرورش قارچ انتخاب محل مناسب از نظر جغرافیایی و شرایط آب و هوایی و محیطی می باشد.

محل پرورش قارچ

1- اولین عامل تعیین کننده در انتخاب محل سالن تولید قارچ نزدیکی به بازار هدف است
حمل و نقل کمپوست فقط ۱ بار در کل دوره انجام میشود و همینطور خاک پوششی اما قارچ تولیدشده است که باید به بازار فروش برسد تقریبا هر روز نیاز به حمل و نقل دارد پس مهمترین عامل نزدیکی به بازار فروش قارچ است

2- در وهله بعد، نزدیکی به محل تهیه مواد اولیه است

در اینجا منظور از مواد اولیه کمپوست و خاک پوششی است، اگر فاصله زیادی از تولید کنندگانکمپوست داشته باشیم باید هزینه زیادی را بابت حمل و نقل پرداخت کنیم که اگر به تولیدکنندگان نزدیک باشیم سود بیشتری از تولید بدست خواهیم آورد

۳- امکان تخلیه کمپوست و مواد مصرف شده در نزدیک ترین محل ممکن در نزدیکی سالن

تخلیه سالن بخواهیم یا نخواهیم یکی از مراحل تولید است ، کمپوست مصرف شده را اگر بتوانیم در نزدیک ترین باغ بعنوان کود بفروش برسانیم مشکلی نخواهیم داشت اما اگر این امکان وجود نداشت باید کمپوستها را در محلی تخلیه کنیم ، اینکه آن محل در نزدیکترین فاصله ممکن استسالن باشد یک مزیت برای تولیدی قارج ما خواهد بود

۴- عامل دیگر که در انتخاب یک محل تولید بسیار مهم است دمای منطقه مورد نظر است.

قارچ سرما دوست است پس باید به دنبال منطقه ای باشیم که کمترین دما را در فصول مختلف داشته باشد تا امکان تولید چهار فصل وجود داشته باشد

۵- آب و هوای منطقه باید تا حد ممکن عاری از آلودگی باشد، البته این آلودگی لزوما به دلیل شرایط محیطی نیست ، گاهی تجمع کمپوستها ، محل انباشت زباله ها یا فاضلاب، دود حاصل از مناطق صنعتی، خودرو ها ، گرد و خاک و ریزگردها نیز از مواردی هستند که در تولید قارچمطلوب نیست

۶-ابعاد زمین انتخابی برای تاسیس باید به اندازه ای باشد که در صورت تمایل به گسترش امکان افزایش سطح زیر کشت وجود داشته باشد

۷- نزدیکی به آب ، برق ، گاز

اگر در محیطی سرد اقدام به تولید میکنند گاز نقش مهمی در تولید قارچ بازی میکند البته امکان استفاده از سوخت های جایکزین هم وجود دارد اما سهولت در استفاده از گاز طبیعی در پرورش قارچ نسبت به سوخت های فسیلی دیگر غیر قابل انکار است

برق هم که در کشت قارچ بسیار مهم است از تاسیسات سرمایشی ، گرمایشی و … گرفته تا حداقل نیاز نوری برای برداشت به برق نیاز است

۸- نزدیکی به جاده؛ ترجیحا سالن را در جایی تاسیس کنید که کوتاهترین مسیر را تا جاده های اصلی داشته باشد.

اتاق پرورش قارچ و وسایل مورد نیاز آن

تولید قارچ خوراکی بر خلاف تبلیغاتی که در در اینترنت و جاهای مختلف می بینیم و می شنویم آنقدر ها هم ساده نیست.ولی با توجه به خواص قارچها و میزان پروتئین موجود در آنها این روزها پروش قارچ رونق بسیار زیادی یافته است.برای پرورش قارچ در منزل باید شرایطی را فراهم کنیم یکی از مهمترین قسمت های پرورش قارچ اتاق پرورش قارچ می باشد.

محل پرورش قارچ

وسایل موردنیاز برای شروع کار پرورش قارچ در منزل:

۱- رطوبت سازیا مه پاش

۲- کولر

۳- فن های ورودی و خروجی هوا

۴- دما سنج میله ای و مینیمم ، ماکزیمم

۵- رطوبت سنج

۶-محلی برای خروج آب های اضافه در سالن پرورش

۷- عدم وجود نور مستقیم خورشید

۸- با توجه به اینکه  سالن به آب پاشی جهت بالا رفتن و حفظ رطوبت و همچنین شست وشو نیاز دارد وجود شیر آب در سالن بسیار به راحتی کار کمک میکند

۹- وسیله ای برای بالا بردن دمای سالن(هیتر یا بخاری)

موارد ضد عفونی کننده سالن:

(قابل ذکر میباشد از هر یک از موارد زیر به صورت جداگانه میتوان استفاده کرد)

۱- فرمالین مایع(بهترین ضد عفونی کننده سالن قارچ)(بسیار سمی و خطرناک)

۲- استفاده از آجر فرمالین(تقریبا دیگه استفاده نمیشود)

۳- فرمالکس (بیشتر برای گاوداری ها استفاده میشود)

۴- کلر و پرمنگنات برای ضد عفونی کردن سالن و استفاده در حوضچه ورو دی سالن

موارد اختیاری

ایجاد قفسه بندی برای بهترین استفاده از فضایسالن پوشش کف و دیوار ها (مخصوصا گچی) قرار دادن گونی در سالن برای بالا رفتن و حفظ رطوبت سالن ایجاد سیستم قطره ای با استفاده از یک شلنگ کولربرای خیس کردن دیوار ها قرار دادن  اتاقی مجزا برای قرار دادن تاسیسات سالن

شرایط کلی اتاق پرورش قارچ:

عرض اتاق پرورش بایستی بحدی باشد که بتوان از راهروهایی که برای آن تعبیه می گردد، براحتی عبور نمود( حدود ۷۰ سانتی متر) عرض طبقات پرورش قارچ را نیز حداکثر ۱۸۰ سانتی متر در نظر می گیرند تا بتوان از دو طرف به وسط بستر قارچ دسترسی پیدا نمود و چنانچه طبقات پرورش قارچ در کنار دیوار باشد عرض آنرا حداکثر ۹۰ سانتی متر قرار می دهند.

همچنین می توان قارچ را در جعبه های چوبی در اندازه ۶۰ در ۹۰ سانتی متر و عمق ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر پرورش داد.

 به منظور صرفه جویی در هزینه اولیه می توان، هر طبقه را با تخته های سه سانتی متری به عرض ۹۰ تا ۱۸۰ سانتی متر پوشانده و کود را مستقیما کف هر طبقه ریخته و قارچ را در آن کاشت و به این طرتیب احتیاجی به جعبه های چوبی نخواهد بود. طبقه بندی ها معمولا در طول اطاق پرورش انجام می گردد. روی سطح زمین نبایستی طبقه ای مستقر نمود، حداقل فاصله بین طبقه اول تا کف زمین ۱۵ سانتی متر و فاصله هر طبقه از هم ۶۰ سانتی متر می باشد.

بطور معمول برای پرورش قارچ در خانه فقط سه طبقه در نظر می گیرند و چنانچه اطاق به حد کافی وسیع باشد یک ردیف در طول اطاق در مجاور دیوار و یک طبقه (دو طرفه) در وسط و یک طبقه در طرف دیگر اطاق قرار می دهند بطوریکه دو راهرو به عرض ۷۰ سانتی متر در دو طرف طبقه وسط، ۱۸۰ سانتی متر باشد.

در یک اطاق بزرگ به طول ۹ و عرض ۵/۶ متر می توان مساحتی در حدود یکصد متر مربع برای پرورش قارچ آماده نمود که از این سالن در هر فصل برداشت می توان استفاده نمود. و به ۸ تا ۸۵۰ کیلو قارچ دست یافت و چنانچه کاشت قارچ در جعبه های چوبی انجام گیرد تولید محصول از این میزان تا حدی بیشتر خواهد شد و در سالنی به ابعاد ۵/۹ و عرض ۵/۶ متر تعداد ۱۸۰ جعبه جایگزین می گردد که محصول آن در یک فصل برداشت به حدود یک تن می رسد.

چنانچه محل پرورش قارچ محدود و کوچک باشد میزان احتیاج به کود و محلیکه باید آنرا تخمیر نمود، متناسب می باشد. لذا ترجیح داده می شود یک محوطه بتونی به ابعاد ۵/۱ متر ساخته و در مجاور آن محلی برای خروج آب مازاد کود در نظر بگیرند که فاضل آب را بتوان داخل سطل یا یک مخزن بتونی کوچک به ابعاد ۴۰ سانتی متر وارد نمود. کف مخزن اصلی را به ضخامت ۱۵ سانتی متر کاه ریخته و روی سطح کاه یک جعبه ای به ابعاد یک متر از جنس تور سیمی ضخیم که شبکه سوراخهای آن ۵/۰ سانتی متر  باشد بطوری قرار می دهند که از هر طرف با دیواره مخزن بتونی ۲۵ سانتی متر فاصله داشته باشد و اطراف این توری را از کاه پر نموده و داخل توری را از پهن اسبی مخلوط با کاه پر نموده و پهن را خوب متراکم نموده  و سطح کود را نیز بطور کنبد مانند توده نموده تا آب باران به داخل توده کود نفوذ ننماید.

پس از ۳ تا ۴ روز به علت فعالیت باکتریهای تخمیر، درجه حرارت محیط توده به ۷۰ درجه می رسد و مقداری از حجم توده کم می شود و در این موقع تمام توده کودی را که در مخزن قرار دارد برای هوادهی به محوطه مجاور توده برمی گردانند و در موقع برگرداندن کود بایستی سعی کرد حتی الامکان به تمام ذرات کود، هوا برسد تا اکسیژن مورد نیاز باکتریهای مخمر تامین گردد و پس از چند ساعت این توده را مجددا به داخل مخزن بذری ریخته و سطح آنرا با کاه بحد کافی انباشته تا سطح کود گنبدی شکل بشود. چنانچه در مخزن کوچک مجاور محل تخمیر فاضل آب جمع شده بوسیله سطل آنرا روی سطح کود می پاشند تا رطوبت توده تامین گردد مدت عملیات بین ۱۵ – ۱۰ روز به طول می انجامد و در این مدت ۳ – ۴ مرتبه بایستی کود برگردان بشود. و در خاتمه دوره سوم یا چهارم کود به رنگ قهوه ای تیره در آمده و ذرات آن ترد و شکننده شده و بوی مطبوعی از آن به مشام می رسد و چنانچه این شرایط در کود مشاهده نشود دلیل بر آن است که عملیات تخمیر به خوبی انجام نگرفته و در نحوه کار اشکالی وجود داشته است.